Wyczerpanie emocjonalne — jak je rozpoznać?

Nadmiar obowiązków, duże zmiany w życiu, problemy osobiste i zawodowe — wszystkie te czynniki mogą spowodować wyczerpanie emocjonalne. Jak rozpoznać ten stan i jak z nim walczyć? Podpowiadamy!

Czym jest wyczerpanie emocjonalne?

Stres jest jedną z głównych przyczyn wyczerpania emocjonalnego. Jednak warto być świadomym, że nie każdy stres do niego prowadzi. Wyczerpanie emocjonalne ma miejsce, gdy nasza psychika nie może sobie poradzić z nadmiarem nie tylko stresu, ale też emocji, napięcia, obaw i lęków.

Często prowadzi do tego nadmiar obowiązków czy duże zmiany w życiu osobistym lub zawodowym. Stres jest więc jedną z głównych przyczyn wyczerpania emocjonalnego, ale zdecydowanie nie jest przyczyną jedyną. Co więcej, aby pojawiło się wyczerpanie emocjonalne, człowiek musi być narażony na długotrwały stres i napięcie. 

Kiedy możemy mówić o długotrwałym stresie? Dla każdej osoby może to być bardzo indywidualny termin, który trudno jednoznacznie określić. Jednak warto wiedzieć, że wyczerpanie emocjonalne pojawia się, gdy nasz organizm nie potrafi przez dłuższy czas samodzielnie opanować podwyższonej ilości hormonów stresu.

Jakie są objawy wyczerpania emocjonalnego?

Aby móc jednoznacznie określić, czy dolegliwości, z którymi się zmierzamy, wynikają z wyczerpania emocjonalnego, musimy wziąć pod uwagę nasze samopoczucie z ostatnich kilku miesięcy (najlepiej 5 lub nawet 6). Co musisz przeanalizować? Zobacz, jakie objawy wskazują na wyczerpanie emocjonalne:

• poczucie, że znajdujesz się w sytuacji, która jest dla Ciebie trudna i wymaga od Ciebie dużych nakładów siły i emocji (np. zostanie rodzicem, zmiana pracy),
• jesteś nadwrażliwy, łatwo się denerwujesz i nie trzeba wiele, by wyprowadzić Cię z równowagi, masz zły nastrój,
• doświadczasz problemów ze snem (np. bezsenność, łatwo się wybudzasz w ciągu nocy i masz problem z ponownym zaśnięciem),
• masz problemy ze skupieniem się, ciężko Ci przełączyć się na tryb „tu i teraz”, zapominasz o ważnych sprawach,
• czujesz znaczny spadek motywacji i masz mało energii,
• czujesz, że sprawy Cię przytłaczają, masz wrażenie, że wysiłek, który musisz włożyć w ich rozwiązanie, jest zbyt duży,
• masz regularne dolegliwości fizyczne — częściej niż dwa razy w tygodniu cierpisz na ból brzucha, ból głowy oraz szyi,
• chętnie sięgasz po używki (alkohol, papierosy).

Skutki wyczerpania emocjonalnego

Objawy wyczerpania emocjonalnego są bardzo męczące dla osoby, która się z nimi boryka. Niestety skutki tego stanu są jeszcze bardziej dotkliwe. Długotrwałe wyczerpanie emocjonalne prowadzi do wielu różnych chorób, wśród których najczęściej wymienia się zaburzenia depresyjne i ataki lękowe (w tym ataki paniki), wrzody żołądka czy też problemy żołądkowo-jelitowe.

Jak sobie poradzić z wyczerpaniem emocjonalnym?

Wbrew pozorom nie pozostajemy bezsilni wobec wyczerpania emocjonalnego. Pierwszym krokiem do walki z nim jest oczywiście uświadomienie sobie problemu. Zobacz, co możesz zrobić, by skutecznie poradzić sobie z wyczerpaniem emocjonalnym:

• nie bierz na siebie zbyt wielu obowiązków, odpuść sobie,
• odpoczywaj, relaksuj się (dobre wyniki daje praca z oddechem),
• pracuj na priorytetach: najpierw realizuj najważniejsze zadania, za mniej ważne zabieraj się, jeśli wystarczy Ci czasu i energii,
• jeśli czujesz, że sobie nie radzisz, nie obawiaj się skorzystać z pomocy specjalistów. Psychologowie i psychiatrzy doskonale wiedzą, jak pomagać wyczerpanym emocjonalnie pacjentom.

zdj. główne: StockSnap/pixabay.com