Uzależnienia – jak z nimi walczyć?

/
Potrzebujesz ok. 4 min. aby przeczytać ten wpis

Uzależnienia to bardzo złożone zespoły zjawisk dotyczących ludzkiej psychiki i ciała. Im bardziej rozumiemy schemat ich powstawania, tym większą szansę mamy na ich zapobieganie. Co może nam pomóc, gdy już znajdziemy się w szponach nałogu?

Od czego można się uzależnić

Uzależnienie, czyli nałóg to rodzaj bardzo silnego pragnienia zażywania jakichś środków lub wykonywania danej czynności.

Rodzaje uzależnień

Niestety, uzależnić można się od bardzo wielu środków. Niektóre spośród nich są mniej typowe:

  • alkohol,
  • seks,
  • narkotyki,
  • hazard,
  • tytoń,
  • telefon,
  • komputer,
  • jedzenie (np. fast foodów),
  • wiadomości,
  • gry komputerowe,
  • Internet,
  • praca,
  • zakupy.

Schemat powstawania uzależnienia

Naukowcy, badając różne przypadki uzależnień, wyodrębnili schematy stawania się osobą uzależnioną. Najważniejsze są trzy mechanizmy:

Mechanizm nałogowego regulowania uczuć

Jest szczególnie dobrze zauważalny w przypadku wystąpienia nałogu alkoholowego. Działa wówczas, gdy alkoholik nie jest w stanie poradzić sobie z jakimś problemem. Mechanizm aktywuje wtedy głód alkoholowy. Dopiero po wypiciu pierwszej dawki alkoholu osoba uzależniona może poczuć ulgę, ale jest ona krótkotrwała. Spadek poziomu alkoholu we krwi skutkuje powrotem do nierozwiązanego problemu, który znów chce się oddalić poprzez odurzanie się. Pojawia się „błędne koło’’ charakterystyczne dla alkoholizmu. Zapijanie jednego problemu, choćby był znaczący, nie jest receptą na jego rozwikłanie i dodatkowo powoduje kolejne: w pracy, relacjach rodzinnych, dziurę w domowym budżecie.

Mechanizm iluzji i zaprzeczenia

Mechanizm ten związany jest z zaburzeniem funkcji poznawczych, którego doznaje osoba uzależniona. Pomimo tego, że np. picie lub branie narkotyków wciąż wpędza ją w nowe problemy, zdaje się tego nie dostrzegać. Nawet w przypadku otrzymywania informacji zwrotnej od środowiska, upiera się przy twierdzeniu, że nic złego się z nią nie dzieje i nie ma problemu z używkami. Ewentualnie za picie, narkotyzowanie się lub hazard obwinia sytuacje zewnętrzne; stresującą pracę, brak zrozumienia ze strony bliskich lub niespełnienie. W praktyce często to one wynikają z picia, nie zaś odwrotnie. 

Dana Foundation – How Addiction Affects The Brain

Mechanizm rozproszonego i rozdwojonego „ja’’

Ostatni mechanizm powstawania uzależnień to rodzaj rozdwojenia, które sprawia, że uzależniony traci moc kierowania swoim życiem. Pojawia się dysonans pomiędzy dwoma stanami:

  • potężną wiarą w siebie i swoje możliwości po wypiciu alkoholu lub zażyciu innego środka psychoaktywnego,
  • brakiem wiary w siebie w stanie trzeźwości.

Druga sytuacja wiąże się z cierpieniem i poczuciem klęski. Wówczas człowiek poszukuje sposobów zaradzenia temu, ale ucieczkę znajduje wyłącznie w używkach.

Czynniki wpływające na powstawanie uzależnień

U podstaw uzależnienia mogą kryć się różnego rodzaju czynniki.

  • Biologiczne: mają podłoże genetyczne i dotyczą słabszych reakcji awersyjnych na zażycie środka psychoaktywnego, np. alkoholu. W tym przypadku występuje większa skłonność do wypijania niebezpiecznych ilości alkoholu. 
  • Psychiczne: sięganie po używki może też być spowodowane przyjemnym stanem relaksu, który powodują; zwłaszcza osoby o większej skłonności do smutku i pesymizmu będą miały łatwiejszą drogę do uzależnienia się. 
  • Społeczne: wzorce występujące w środowisku danej osoby również mogą być czynnikiem sprzyjającym uzależnieniu. Otoczenie, które pije, zażywa narkotyki lub uprawia hazard, może być bardzo destruktywne. 

Metody walki z uzależnieniami

Walka z uzależnieniem wymaga niekiedy zróżnicowanych elementów terapii. Do najbardziej powszechnych należą:

  • psychoterapia indywidualna i grupowa,
  • reprograming – uczenie nowych wzorców zachowań i postaw o pozytywnym działaniu,
  • terapia skoncentrowana na umiejętnościach,
  • treningi umiejętności,
  • leczenie farmakologiczne (najczęściej jako pomocnicze).

Terapia uzależnień może odbywać się w zróżnicowanym trybie. Niekiedy konieczne jest leczenie w oddziale zamkniętym, innym razem może być to oddział dzienny lub wizyty w poradniach leczenia uzależnień (tryb ambulatoryjny).

Fot. Megan Forbes/Pexels

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*

Ostatnie wpisy
Rekomendowane
Ogród wertykalny w biurze – piękna i naturalna dekoracja
/
Ogród wertykalny w biurze – piękna i naturalna dekoracja
Każdy z nas marzy o odrobinie przyrody w naszym codziennym otoczeniu. W dzisiejszym zabieganym świecie, praca w biurze często sprawia, że ​​tęsknimy za zielenią i spokojem natury.
Miracle morning – jak odmienić swój poranek i życie na lepsze?
/
Miracle morning – jak odmienić swój poranek i życie na lepsze?
Magiczny poranek – czy to w ogóle możliwe i jak go zaaranżować. Sprawdź, czy ta metoda odmieni także Twoje życie!
Suplementy dla koni – Klucz do zdrowia i pełnej wydajności
/
Suplementy dla koni – Klucz do zdrowia i pełnej wydajności
Czy chcesz zapewnić swojemu koniowi najlepszą opiekę? Przeczytaj dalej, aby dowiedzieć się, jakie suplementy mogą przynieść korzyści Twojemu końskiemu towarzyszowi.